Tijdens schooljaar 2022-2023 hebben we meegewerkt aan het InnoVET-project Proceslab.
Doel van het project was om een didactische labo-omgeving regel- en sturingstechniek te ontwikkelen voor de operatoren chemie, voeding en farmacie van morgen. Er is namelijk een grote nood aan deze operatoren op onze arbeidsmarkt.
Alle ontwikkelde lesmateriaal is vrij beschikbaar voor scholen, te raadplegen via Klascement:
We werkten tijdens dit project actief samen met de betrokken scholen, overheden en arbeidsmarktpartners.
De prioritaire doelgroepen van dit project zijn de leraren en de leerlingen van de tweede graad Biotechnieken en de derde graad Biotechnologische en Chemische Technieken.
Binnen het secundair onderwijs situeren we de opleiding voor de operatoren chemie, voeding en farmacie binnen de studierichtingen Biotechnieken (tweede graad) en Chemie (derde graad). De studierichting Biotechnieken is een nieuwe studierichting sinds schooljaar ‘21-’22. De studierichting Chemie is een uitdovende richting en wordt door de modernisering omgevormd tot de studierichting Biotechnologische en Chemische Technieken (vanaf schooljaar ‘23-‘24). Deze richting is onder meer gekoppeld aan de beroepskwalificatie ‘operator voedings-, chemische en farmaceutische industrie’.
Vanuit die beroepskwalificatie worden nieuwe accenten gelegd, vooral rond het omgaan met geautomatiseerde procesinstallaties en meten en regelen. Dit niet op het niveau van ingrijpen in de techniek van de installaties, maar wel op het vlot leren begrijpen en kunnen bedienen van die procesinstallaties, en inzicht krijgen in hoe die procesinstallaties samenwerken en gestuurd worden.
Van leerlingen wordt verwacht dat zij kennis verwerven over geautomatiseerde processen, meet- en regeltechnieken. In samenhang daarmee is het de bedoeling dat zij een basiskennis PLC, storingsanalyse, elektriciteit, mechanica, hydraulica, pneumatica en thermodynamica verwerven. Het probleem is dat veel leraren in die nieuwe studierichting niet voldoende vertrouwd zijn met de industriële context en dat deze inhoud grotendeels nieuw voor hen is. Bovendien hebben veel scholen met deze richtingen niet de nodige infrastructuur en materiaal. Vooral de scholen met de Se-n-Se Chemische procestechnieken beschikken momenteel over aangepaste labo-infrastructuur. Scholen met elektromechanisch georiënteerde studierichtingen uit het studiedomein STEM hebben vaak labomateriaal dat meer bedoeld is voor de technicus meet- en regeltechniek of industriële automatisatie. Er is nood aan gepaster didactisch materiaal om de simulatie van geautomatiseerde industriële contexten binnen te brengen in de klas.
In de tweede graad Biotechnieken wordt vooral de link gelegd met de eigen leefwereld. In de derde graad staat de industriële context centraal. Dit gegeven is het moeilijkst te realiseren in de scholen. Vandaar dat dit project vooral aandacht zal besteden aan de ontwikkeling van leermiddelen voor de derde graad. Mogelijkheden om een aantal didactische aanzetten te geven in de tweede graad worden meegenomen in de projectuitwerking.
In juni 2023 organiseerden we een testsessie van de ontwikkelde opstellingen, samen met enkele Oost-Vlaamse scholen.
Tijdens schooljaar 2023-2024 werken we verder om de scholen met deze studierichtingen actief te ondersteunen en de resultaten van het project Proceslab verder te gaan uitwerken, optimaliseren en bekendmaken.
In samenwerking met:
Het vervolgproject focust vooral op ondersteuning en opleiding van de betrokken leraren, en het verder ontwikkelen van digitaal lesmateriaal.
Met de steun van:
