Trajectbegeleider Piet en coördinator Sofie van St-Carolus in Sint-Niklaas delen hun ervaringen met duaal leren.
Samen met Fabian, een vroegere leerling die zijn inspirerende verhaal over zijn duale traject op deze school vertelt.
Fabian (37) is niet de doorsnee leerling duaal leren. Hij is afkomstig uit Colombia waar hij studeerde en werkte in de chemische sector. Toen hij zeven jaar geleden naar België kwam, moest hij niet alleen Nederlands leren maar wou hij ook opnieuw werk vinden in de chemie. Hij moest echter over een Belgisch diploma beschikken om hier te kunnen werken als procesoperator want zijn oorspronkelijke diploma werd niet erkend. Hij heeft een opmerkelijk traject afgelegd dat hem uiteindelijk naar een succesvolle job bij BASF heeft geleid.
Fabian, hoe heb je je weg gevonden naar deze school?
Fabian: Via via had ik vernomen dat deze studierichting bestond. Ik ben daarna naar een opendeurdag geweest en kon zo kennismaken met de opleiding Chemische Procestechnieken.
Hoe verliep het duale traject voor jou?
Fabian: Ik volgde als volwassene les aan een secundaire school tussen vooral 18-jarigen. Dat was soms wennen, denk maar aan de kledijvereisten, maar ik wist vooraf waar ik aan begon en ik had er geen moeite mee om de regels te volgen. Ik kreeg veel ondersteuning vanuit de school.
De combinatie van leren en werken verliep vlot voor mij omdat ik al eerdere werkervaring had. Ik moest eerst een ijkingstest afleggen en slaagde hierin. Via een combinatie van theorie en intensieve stages kon ik uiteindelijk mijn jaar doorlopen. Het was een uitdagende overstap, vooral vanwege de taalbarrière, maar ik was vastbesloten om te slagen.
Ik vond het zeer interessant en ook nodig om die ervaring op te doen voor ik effectief aan het werk ging. Iemand die nog nooit een installatie heeft gezien of nog nooit in shiften heeft gewerkt, moet hier echt wel aan wennen.
Zonder dat diploma zou ik die job niet gekregen hebben. Je moet ook de kennis hebben. Ik heb nog veel bijgeleerd, vooral qua veiligheid en automatisering.
De combinatie van leren en werken verliep vlot voor mij omdat ik al eerdere werkervaring had.
Sofie, hoe selecteren jullie leerlingen voor het duale leertraject?
Sofie: Wij selecteren de leerlingen die sterk genoeg zijn voor duaal leren. Ik weet dat dat in sommige sectoren omgekeerd is, maar bij ons niet. Het is belangrijk dat ze het intensieve traject aankunnen. Ze zien dezelfde leerstof op een veel kortere tijd, op vijf weken minder dan de klassieke leerling. We moeten zeker weten dat die gasten dat niveau aan kunnen. Maar bij Fabian waren we er wel gerust in. Hij was er volledig klaar voor en hij was supergemotiveerd, alleen was er nog het vraagteken van de taal.
Hoe verloopt de begeleiding van leerlingen tijdens het duale traject?
Piet: Leerlingen zoals Fabian worden intensief begeleid door mentoren op de werkvloer en door leraren en trajectbegeleiders op school. We bieden een combinatie van theoretisch onderwijs en praktische ervaring, waarbij we ervoor zorgen dat ze alle nodige vaardigheden ontwikkelen om nadien te kunnen werken in de industrie.
Hoe heeft Fabian zich ontwikkeld tijdens zijn duale leertraject bij jullie?
Sofie: In de zomervakantie hadden we al contact opgenomen met mogelijke werkplekken. We hielden hierbij rekening met de taalbarrière van Fabian, die op dat moment nog Nederlands leerde. Dit verliep niet van een leien dakje, sommige ondernemingen wilden geen werkplek aanbieden omwille van zijn beperkte kennis van het Nederlands. Maar BASF gaf hem gelukkig een kans.
De ondernemingen hebben al heel veel goeie werknemers dankzij ons, zij moeten die leerlingen ook kansen geven.
Piet: Fabian was een uitstekende leerling. Zijn eerdere ervaring in de chemische sector gaf hem een voorsprong. Per stageperiode gaan we twee keer langs en kijken we alle opdrachten na. Fabian wou alle opdrachten veel te goed doen. Hij wou alle opdrachten volledig uitschrijven en hij stak veel te veel tijd in het correct verwoorden.
Wat zijn de belangrijkste aspecten van het duale leertraject voor leerlingen zoals Fabian?
Sofie: Het duale leertraject is intensief, maar waardevol. Leerlingen moeten niet alleen technische kennis opdoen, maar ook leren samenwerken in een professionele omgeving.
Piet: Ze komen in een ploeg terecht en draaien mee met die ploeg. En dan komen ze naar school voor een periode. Daarna komen ze weer in diezelfde ploeg terecht om hun tweede stage te doen. Op die manier kennen ze de collega’s al en zien ze ook op het werk een evolutie.
Sofie: Wij werken in blokken: tot aan de herfstvakantie hebben ze theorie. Dan is er een blok stage tussen de herfst- en de kerstvakantie en voor ze op stage gaan, moeten ze nog examen doen. En daarna is er een tweede blok van stage en theorie.
We hebben onze cursussen allemaal in opdrachten gegoten. “Kijk, we hebben dat in theorie gezien, ga dat nu eens in het echt zoeken, doe eens dit of dat.” En aan de hand daarvan leren ze dit eigenlijk toepassen in de praktijk. Ook onze evaluaties zijn behoorlijk heftig, we gaan de leerlingen echt wel op de rooster leggen gedurende anderhalf uur tot twee uur.
De leerlingen hebben officieel één mentor op de werkplek, maar de hele ploeg ondersteunt hen.
De lat ligt wel hoog, dat blijven wij toch voelen bij onze bedrijven. Door die automatisaties moeten operatoren veel meer redeneren, hun proces kennen en het probleem uitzoeken. Als er een alarm afgaat, moeten ze nadenken: “Is de sensor kapot of is het echt een alarm? En wat zijn de gevolgen ervan? En hoe moet ik nu ingrijpen?”. En dat leren we die leerlingen op school wel. Ook met behulp van de infrastructuur die we kunnen gebruiken bij de VDAB en bij ACTA. Dat zijn mooie overgangen tussen de theorie en het echte werkveld.
Samenwerking tussen onderwijs en industrie is essentieel. Het stelt leerlingen in staat om direct toepasbare vaardigheden te ontwikkelen en bereidt hen voor op een succesvolle carrière. De leerlingen zijn na een duaal leertraject breed opgeleid, maar hebben tegelijk ook in de diepte leren werken.
Fabian, wat waren jouw grootste uitdagingen tijdens het traject?
Fabian: De grootste uitdaging was het leren van de Nederlandse taal. Ook mijn werkgever stelde bepaalde eisen over mijn kennis van het Nederlands. Maar met de juiste begeleiding en mijn vastberadenheid kon ik deze obstakels overwinnen.
Wat zijn jullie verwachtingen voor de toekomst van leerlingen zoals Fabian?
Sofie: Fabians succesverhaal is inspirerend. We willen meer mensen zoals hem bereiken, ook diegene die de schoolbanken al eens hebben verlaten en die nadien een nieuwe richting willen inslaan. Het is belangrijk dat we de mogelijkheden van deze studierichting en het duale traject blijven benadrukken.
We willen meer mensen bereiken die een nieuwe richting willen inslaan.
Fabian, wat zijn jouw plannen voor de toekomst?
Fabian: Momenteel ben ik gelukkig bij BASF en wil ik blijven groeien in mijn rol. Ik heb een stabiele baan en kan dankzij mijn werk in shiften ook voldoende tijd doorbrengen met mijn gezin.
Veel succes nog in je verdere loopbaan!